Czy umowa darowizny, której przedmiotem jest nieruchomość obciążona ograniczonym prawem rzeczowym podlega opodatkowaniu PCC?

Darowizna nieruchomości z ograniczonym prawem rzeczowym

Właściciel nieruchomości zamierza w drodze umowy darowizny przenieść jej własność na rzecz osoby trzeciej. Na przedmiotowej nieruchomości zostało uprzednio ustanowione na rzecz innej osoby trzeciej ograniczone prawo rzeczowe w postaci nieodpłatnego dożywotniego użytkowania lub nieodpłatnej dożywotniej służebności mieszkania. Umowa darowizny jest zawierana w formie aktu notarialnego przed wnioskodawczynią jako notariuszem, który pełni też funkcję płatnika PCC. Darowizna nie wiąże się z żadną inną umową (przejęciem długu), jej stroną nie jest osoba uprawniona z ww. użytkowania lub służebności.

Wnioskodawczyni argumentowała, że w wyniku dokonania darowizny nieruchomości obciążonej użytkowaniem lub służebnością mieszkania, obdarowany nie wchodzi w rolę dłużnika, a tylko nabywa obciążoną nieruchomość, a więc taka umowa darowizny nie będzie podlegać opodatkowaniu PCC. Jednakże w celu utwierdzenia się w swoim przekonaniu zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy stanowisko, które przedstawiła, jest prawidłowe.

Brak opodatkowania PCC

Dyrektor KIS uznał przedstawione stanowisko za prawidłowe i potwierdził, że na wnioskodawczyni, jako płatniku nie ciąży obowiązek pobrania podatku z tytułu zawarcia przed nią, jako notariuszem przedmiotowej umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Organ podatkowy uzasadnił swoją interpretację, odwołując się do odpowiednich przepisów ustawy o PCC oraz Kodeksu cywilnego. Zaznaczył, że umowa darowizny stanowi czynność opodatkowaną PCC w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. Opodatkowanie to wystąpi wtedy, gdy nabywca wstąpi w miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony, tj. nastąpi przejęcie długu. Jednakże w przypadku, gdy umowa darowizny, nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to taka umowa darowizny nie podlega opodatkowaniu PCC.

Następnie KIS wskazała, że wskutek dokonania darowizny obciążonej służebnością lub użytkowaniem, obdarowany ze względu na nabycie własności nieruchomości obciążonej przedmiotowym ograniczonym prawem rzeczowym staje się dłużnikiem rzeczowym, a nie osobistym. Nie przejmuje więc długu, ciężaru albo zobowiązań darczyńcy. Nie wchodzi w rolę dłużnika, a tylko nabywa obciążoną nieruchomość. Z uwagi na powyższe umowa darowizny, której przedmiotem jest nieruchomość obciążona ograniczonym prawem rzeczowym w postaci nieodpłatnego dożywotniego użytkowania lub nieodpłatnej dożywotniej służebności mieszkania nie podlega opodatkowaniu PCC.

„Z tego względu umowa darowizny, której przedmiotem będzie nieruchomość obciążona ograniczonym prawem rzeczowym w postaci nieodpłatnego dożywotniego użytkowania lub nieodpłatnej dożywotniej służebności mieszkania nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie ciąży więc na Pani – jako płatniku – obowiązek pobrania podatku z tytułu zawarcia przed Panią, jako notariuszem, ww. umowy darowizny w formie aktu notarialnego” - podsumował organ.

Źródło: https://www.inforlex.pl/dok/tresc,FOB0000000000006528749,Interpretacja-indywidualna-z-dnia-11-marca-2024-r-Dyrektor-Krajowej-Informacji-Skarbowej-sygn-0111-KDIB2-3-4014-31-2024-1-AD.html