Czy kary umowne mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów?

• Kara umowna a koszt podatkowy 
• KIS: kary umowne stanowią koszty podatkowe 

Kara umowna a koszt podatkowy 

Wnioskodawcą jest spółka, która zajmuje się produkcją ciepła z biomasy, pelletu oraz miału węgla. Głównymi klientami są spółki z tej samej grupy kapitałowej. Zgodnie z umową, spółka jest zobowiązana do zakupu co najmniej 80% zapotrzebowania na węgiel. Jeśli spółka nie spełni zobowiązania, umowa przewiduje nałożenie kary umownej w wysokości 20% wartości netto niespełnionego zamówienia węgla. W przypadku zakupu towarów przez spółkę, konieczne jest wcześniejsze ustalenie ilości zamówień w danym okresie. W celu ochrony interesów obu stron, wnioskodawca i dostawca wprowadzili klauzule umowne, aby zapewnić pewien minimalny poziom obrotów poprzez kary umowne i odszkodowania. Spółka jest zobowiązana do pokrycia kar umownych w razie niezłożenia zamówionej ilości towarów z przyczyn obiektywnych, wynikających z charakteru ich współpracy z dostawcą. 

Warto zaznaczyć, że w 2020 roku spółka, z powodu zmniejszonego zapotrzebowania wynikającego z pandemii COVID-19 i zmian gospodarczych, zakupiła mniejszą ilość węgla niż przewidywała umowa, co skutkowało nałożeniem kary umownej przez dostawcę. Obecnie spółka nie uiściła jeszcze kar umownych, argumentując, że niezłożenie zamówionej ilości wynika z okoliczności niezależnych od niej. Wskazuje również na postanowienia umowy, które pozwalają na dostosowanie umowy w przypadku zmian warunków gospodarczych lub prawnego otoczenia, które uczyniłyby umowę nadmiernie uciążliwą dla obu stron. 

Spółka skierowała pytanie do KIS czy kary umowne za brak zamówionego węgla mogą być kosztem firmy zgodnie z ustawą o CIT. Zdaniem wnioskodawcy, zapłata kary umownej za niedotrzymanie ilości zamówionego węgla zgodnie z umową zawartą z dostawcą może być uznawane za koszt działalności gospodarczej spółki. 

KIS: kary umowne stanowią koszty podatkowe 

Według oceny KIS, zaprezentowane stanowisko przez spółkę było prawidłowe. W opinii organu podatkowego nałożone kary umowne, jeśli zostaną zapłacone, spełniają kryteria kosztów uzyskania przychodów, ponieważ są ponoszone w celu zachowania źródła przychodów. Organ stwierdził, że kara umowna była niezbędna do utrzymania współpracy z dostawcą węgla, a tym samym zabezpieczenia źródła przychodów. Bez zaakceptowania zasad dotyczących kar umownych, wnioskodawca nie mógłby nawiązać współpracy z dostawcą, co byłoby niekorzystne z punktu widzenia jego działalności gospodarczej. 

Ponadto, KIS zaznaczyła, że spółka wyszła z założenia, że uiszczenie kary umownej jest mniej obciążające finansowo niż zakupienie deklarowanej ilości węgla, która nie zostałaby wykorzystana. W opinii organu podatkowego kara umowna stanowi zabezpieczenie przed utratą płynności finansowej i umożliwia efektywne prowadzenie działalności gospodarczej.

Źródło: Interpretacja indywidualna z dnia 5 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.459.2022.2.BS