Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że zawarta na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu (datio in solutum) nie podlega opodatkowaniu PCC, z uwagi na to, że nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Nabycie nieruchomości w ramach datio in solutum
Bank oferuje swoim klientom kredyty zabezpieczone hipoteką na nieruchomości. W przypadku niewywiązywania się przez kredytobiorcę z obowiązku spłaty zadłużenia może przejąć nieruchomość będącą zabezpieczeniem zobowiązania m.in. w ramach datio in solutum (art. 453 k.c.). Podmiot przejmuje nieruchomość w celu jej dalszej odsprzedaży. Ujmuje ją w swojej ewidencji jako aktywa do zbycia. Do momentu sprzedaży ponosi wydatki takie jak opłaty eksploatacyjne, podatek od nieruchomości, koszty utrzymania czy wydatki mające na celu przygotowanie nieruchomości do sprzedaży, np. sporządzenie operatu szacunkowego czy świadectwa charakterystyki energetycznej.
Instytucja finansowa argumentowała, że zawarta na podstawie art. 453 k.c. umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie podlega opodatkowaniu PCC, ponieważ nie została wskazana w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Jednakże w celu utwierdzenia się w swoim przekonaniu zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy stanowisko, które zaprezentowała, jest prawidłowe.
Czynność nie podlega opodatkowaniu PCC
Dyrektor KIS uznał przedstawione stanowisko za prawidłowe i potwierdził, że zawarta na podstawie art. 453 k.c. umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie podlega opodatkowaniu PCC.
Organ podatkowy uzasadnił swoją interpretację, odwołując się do odpowiednich przepisów ustawy o PCC. Wskazał, że katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Z uwagi na to czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu PCC. Co więcej, czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.
Następnie KIS odniosła się do instytucji datio in solutum, której celem jest wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania poza umową stron jest rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika. Jednakże organ stwierdził, że skoro umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie została wskazana w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC, to nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
„W świetle powyższego, należy zatem zgodzić się z Państwa stanowiskiem, że zawarta na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak zostało powyżej wskazane, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. W rezultacie nie będzie ciążył na Państwu z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych” - podsumował organ.