Zgodnie z przyjętym stanowiskiem przez KIS, przychód z tytułu zasądzenia kary umownej podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kara umowna, a zapłata podatku
Wnioskodawca razem z małżonką zawarł umowę deweloperską, na podstawie której deweloper zobowiązał się do wybudowania i ustanowienia odrębnej własności samodzielnego lokalu mieszkalnego. Umowa przewidywała karę umowną za opóźnienie w ustanowieniu odrębnej własności. Wnioskodawca zaciągnął kredyt hipoteczny, a bank jako zabezpieczenie podwyższył marżę o 1 punkt procentowy. Deweloper odmówił dobrowolnej wypłaty kary umownej, więc wnioskodawca wraz z małżonką wystąpili do sądu. Sąd zasądził karę umowną oraz odsetki za opóźnienie. Deweloper, mimo że nie uznał się za winnego dwuletniego opóźnienia w zawarciu umowy o odrębną własność lokalu mieszkalnego, odmówił dobrowolnego wypłacenia wnioskodawcy umówionej kary.
W związku z tym, wnioskodawca zdecydował się na wniesie pozwu przeciwko deweloperowi do sądu powszechnego. W wyniku procesu, w marcu 2022 roku sąd rejonowy orzekł na korzyść wnioskodawcy i jego małżonki, zasądzając kwotę kary umownej za okres od września 2019 roku do sierpnia 2021 roku, czyli do momentu upływu terminu, w którym deweloper powinien był dobrowolnie uiścić karę umowną. Dodatkowo, nałożył odsetki ustawowe za opóźnienie od 31 sierpnia 2021 roku do daty faktycznej zapłaty.
Wnioskodawca uważa, że otrzymany przez niego oraz jego małżonkę przychód z tytułu odszkodowania (kary umownej), które zostało zasądzone przez sąd rejonowy na korzyść wnioskodawcy, nie podlega opodatkowaniu na mocy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca, zwrócił się z pytaniem do KIS czy jego stanowisko w sprawie jest prawidłowe.
KIS: Kara umowna nie jest zwolniona z PIT
Według oceny KIS, stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe. KIS stwierdziła, że kara umowna stanowi zabezpieczenie wykonania umowy i nie jest równoznaczna z odszkodowaniem, które ma na celu pełną rekompensatę szkody. Odszkodowanie jest uzależnione od rzeczywistej szkody, a celem jest przywrócenie stanu majątku sprzed szkody. Ustawodawca nie zwalnia kary umownej od podatku, w przeciwieństwie do odszkodowań i zadośćuczynień, co jest wyraźnie wyjaśnione w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
KIS określiła, że kwota wypłacona przez dewelopera z tytułu kary umownej, na podstawie wyroku sądu, stanowi przychód z innych źródeł, nie jest jednak objęta zwolnieniem przewidzianym w przepisach ustawy. Przychód ten nie jest uznawany ani za odszkodowanie, ani za zadośćuczynienie, a zatem nie podlega zwolnieniu.