Nie każdy ma świadomość, że incydentalna sprzedaż prywatnej rzeczy może wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Sytuacja jeszcze bardziej komplikuje się, jeżeli jest to sprzedaż samochodu wykupionego wcześniej do majątku prywatnego z leasingu operacyjnego. Obowiązki te, każdy powinien jednak znać, a tym bardziej teraz – kiedy już niebawem, o wielu z takich transakcjach, organy podatkowe dowiedzą się w związku z raportami, które będą do nich rokrocznie składać cyfrowe platformy sprzedażowe.
- Obowiązek podatkowy, o którym wiele osób nie wie
- Podatek dochodowy od sprzedaży prywatnej rzeczy
- Zaostrzone zasady dotyczące opodatkowania sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego
- Sprzedajesz za pośrednictwem cyfrowych platform sprzedażowych (takich jak Allegro, Olx czy Vinted)? Organy podatkowe niebawem się o tym dowiedzą
Obowiązek podatkowy, o którym wiele osób nie wie
Z badania przeprowadzonego w marcu 2024 r. przez Instytut Badań Pollster, dotyczącego sprzedaży przez Polaków prywatnych rzeczy w sieci wynika, że zaledwie 17% ankietowanych miało świadomość, że w 2025 r. (w związku z pierwszym raportem, który cyfrowe platformy sprzedażowe będą miały obowiązek przekazać do szefa Krajowej Administracji Skarbowej w wyniku wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw, implementującej dyrektywę DAC7) – administracja skarbowa dowie się m.in. o sprzedażach prywatnych rzeczy będących w posiadaniu sprzedających krócej niż 6 miesięcy.1 Z powyższego wynika zatem, że znaczna część Polaków może nie być świadoma obowiązku podatkowego wynikającego z art. 10 ust.1 pkt 8 lit. d ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podatek dochodowy od sprzedaży prywatnej rzeczy
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodu, jest odpłatne zbycie rzeczy, jeżeli nie następuje ono w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie tej rzeczy.
W przypadku odpłatnego zbycia prywatnych rzeczy (które nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej), obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizyczny, nie powstanie zatem, jeżeli zbycie nastąpi po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie rzeczy. W przypadku zbycia rzeczy przed upływem ww. okresu – konieczne będzie natomiast uwzględnienie dochodu osiągniętego z takiej sprzedaży (o ile zostanie on osiągnięty) w zeznaniu rocznym PIT-36.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie będzie jednak – rzecz jasna – podlegać zbycie prywatnej rzeczy przed upływem 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jej nabycie, jeżeli zbycie to nastąpi po cenie niższej od ceny zakupu. Opodatkowaniu podlega bowiem dochód (a zatem równowartość zarobku osiągniętego w wyniku sprzedaży, po odjęciu od niego kosztów nabycia danej rzeczy i ewentualnie kosztów związanych z transakcją sprzedaży, np. ogłoszenia), a nie przychód, którego źródłem jest zbycie rzeczy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT.
Zaostrzone zasady dotyczące opodatkowania sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego
Od 1 stycznia 2022 r., w związku ze zmianą wprowadzoną przez ustawę z dnia 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105), zwaną Polskim Ładem 1.0 – samochody wykupione do majątku prywatnego z leasingu operacyjnego i następnie zbyte po upływie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie samochodu (tj. w tym przypadku – jego wykup z leasingu) – nie mogą już zostać sprzedane bez opodatkowania.
Możliwość sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu do majątku prywatnego, na powyższych zasadach (tj. bez podatku dochodowego), istniała przed 1 stycznia 2022 r., co potwierdza interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nr 0113-KDIPT2-1.4011.477.2021.1.MD z dnia 7 lipca 2021 r. – „stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy wykupiony po zakończeniu umowy leasingu samochód nie będzie wykorzystywany przez Wnioskodawczynię w działalności gospodarczej i nie zostanie zaliczony do składników majątku tej działalności, wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowił przychodu z działalności gospodarczej. Wówczas skutki podatkowe sprzedaży takiego samochodu należy rozważyć pod kątem powstania przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d tej ustawy, czyli odpłatnego zbycia rzeczy.
W konsekwencji, planowana sprzedaż samochodu nie będzie skutkować powstaniem przychodu z tego źródła, skoro nastąpi po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie. Wobec powyższego, obowiązek podatkowy nie powstanie, ponieważ zbycie samochodu będzie miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie tego samochodu.”
Powyższa sytuacja uległa jednak zmianie po wejściu w życie Polskiego Ładu 1.0 w dniu 1 stycznia 2022 r., a konkretniej art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT, zgodnie z którym – przepisów art. 10 ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników, będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na podstawie umowy leasingu operacyjnego na potrzeby związane z działalnością gospodarczą, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wycofane z działalności gospodarczej, i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
Aktualnie zatem – przychody osiągane ze sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego, jeżeli sprzedaż nastąpi przed upływem 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił wykup samochodu z leasingu – należy zakwalifikować do źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. Podatek ten, nie wystąpi dopiero wówczas, jeżeli zbycie takiego samochodu nastąpi po upływie 6 lat od jego wykupienia z leasingu.
I w tym przypadku oczywiście – aby powstał obowiązek zapłaty podatku po stronie podatnika – na sprzedaży takiego samochodu, trzeba zarobić (czyli musi ona wygenerować dochód).
Sprzedajesz za pośrednictwem cyfrowych platform sprzedażowych (takich jak Allegro, Olx czy Vinted)? Organy podatkowe niebawem się o tym dowiedzą
Warto również mieć świadomość, że jeżeli sprzedaż prywatnych rzeczy dokonywana jest za pośrednictwem cyfrowych platform sprzedażowych, (takich jak choćby popularne Allegro, Olx czy Vinted) – organy podatkowe (a konkretniej szef Krajowej Administracji Skarbowej) już niebawem się o tym dowiedzą. Wynika to z wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw, która implementuje do polskiego porządku prawnego tzw. dyrektywę DAC7 i nakłada na cyfrowe platformy sprzedażowe obowiązek corocznego raportowania do szefa Krajowej Administracji Skarbowej na temat sprzedawców aktywnych na tych platformach.
Zgodnie z art. 75b ustawy z dnia 9.03.2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (wprowadzonym ww. ustawą z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw) – na cyfrowe platformy sprzedażowe, został nałożony obowiązek corocznego raportowania do szefa Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: KAS) na temat sprzedawców aktywnych na tych platformach. W zakresie danych dotyczących sprzedawców (zarówno tych będących osobami fizycznymi, jak i podmiotami), do KAS, będą przekazywane m.in.:
dane identyfikujące sprzedawców,
informacje dotyczące liczby czynności/transakcji, z tytułu których, w każdym kwartale danego okresu sprawozdawczego (czyli pełnego roku kalendarzowego), sprzedawcy zostało wypłacone przez platformę lub uznane wynagrodzenie oraz
informacje dotyczące wartości łącznego wynagrodzenia wypłaconego sprzedawcy lub uznanego przez platformę w każdym kwartale okresu sprawozdawczego (czyli pełnego roku kalendarzowego), z tytułu ww. czynności/transakcji dokonanych za pośrednictwem platformy.
Od powyższego obowiązku, przewidziano jednak pewne wyłączenia. Do administracji podatkowej, nie trafią dane sprzedawców, którzy w ciągu roku kalendarzowego, na danej platformie sprzedażowej, dokonali mniej niż 30 transakcji, jeżeli łączne wynagrodzenie, które uzyskali w danym okresie sprawozdawczym (tj. zostało im wypłacone lub uznane przez platformę), nie przekroczyło równowartości 2000 euro.
Pomimo, że ustawa wprowadzająca powyższy obowiązek weszła w życie już w lipcu 2024 r. – po raz pierwszy, platformy mają obowiązek przekazania raportów do KAS do dnia 31 stycznia 2025 r. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw – pierwszy okres sprawozdawczy, obejmie przy tym wyjątkowo nie tylko rok 2024, ale również 2023! Administracja skarbowa dowie się zatem również o transakcjach, które miały miejsce w roku 2023 i za które podatek (o ile podlegają one obowiązkowi podatkowemu) – powinien był już zostać rozliczony w roku 2024.
Więcej na temat zmian wprowadzonych przez ustawę implementującą dyrektywę DAC7, można przeczytać w poniższym artykule.
Jeżeli zatem, sprzedaż prywatnej rzeczy, która spełnia przesłanki do objęcia jej obowiązkiem podatkowym w ramach ustawy o PIT (tj. została zbyta przed upływem 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym rzecz została nabyta, z zastrzeżeniem odmiennych zasad dotyczących samochodów wykupionych z leasingu), zostanie dokonana za pośrednictwem jednej z cyfrowych platform sprzedażowych, na których – w danym okresie sprawozdawczym – sprzedawca dokona 30 lub więcej transakcji albo mniej niż 30 transakcji, ale na łączną kwotę przekraczającą 2000 eur – należy liczyć się z tym, że do 31 stycznia 2025 r., dowie się o tym administracja podatkowa. Jeżeli, w następstwie takiej informacji – zostanie wszczęta kontrola podatkowa i okaże się, że podatnik nie wywiązał się należycie z obowiązku podatkowego – grożą mu poważne konsekwencje.
Podatnikowi, który uchyla się od opodatkowania, nie ujawniając właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składając deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie – grozi kara grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych (których ostateczną liczbę i wysokość, która to jednak nie może być niższa od 1/30 minimalnego wynagrodzenia za pracę, ani przekraczać jego 400-krotności, ustala sąd), kara pozbawienia wolności albo obie te kary łącznie. Nierozliczenie się z podatku dochodowego od sprzedaży:
prywatnej rzeczy przed upływem 6 miesięcy od jej nabycia (jeżeli oczywiście sprzedaż ta nastąpiła po cenie wyższej od ceny nabycia) lub
samochodu wykupionego z leasingu do majątku prywatnego przed upływem 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił wykup,
o której administracja podatkowa poweźmie informację w związku z otrzymaniem raportu na temat dokonanych transakcji od operatora cyfrowej platformy sprzedażowej – może oczywiście wiązać się dla podatnika z powyższą sankcją.
Co istotne – należy mieć świadomość, że przepisy implementujące dyrektywę DAC – same w sobie – nie zmieniają dotychczasowych zasad opodatkowania osób sprzedających w internecie. Nie oznacza to jednak, że takie obowiązki – względem osób dokonujących sprzedaży rzeczy prywatnych (w tym również za pośrednictwem cyfrowych platform sprzedażowych), nie istnieją – czego przedmiotem jest niniejszy artykuł. O powstaniu tychże obowiązków (jak była już mowa powyżej), decydują jednak inne kryteria, niż te od których uzależnione jest uwzględnienie (bądź nie) sprzedawcy internetowego w raporcie, który cyfrowe platformy sprzedażowe będą składać do szefa KAS.
1 Instytut Badań Pollster, Dyrektywa DAC7, Badanie zrealizowane w dniach 8-9.03.2024 r. (https://pollster.pl/media/dyrektywa-dac7)
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 226)
Ustawa z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r., poz. 879)
Ustawa z dnia 9.03.2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 241)
Dyrektywa Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz. Urz. UE L 104 z 25.03.2021 r.)
Ustawa z dnia 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105)
Ustawa z dnia 10.09.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 628)